De transactie tussen Credit Suisse en UBS is de laatste tijd veel is het nieuws geweest. Maar wat is er precies gebeurd? En wat is de rol van de resolutie wetgeving hierin geweest? In dit artikel geef ik uitleg over het Europees wettelijk kader voor de afwikkeling van systeemrelevante banken, om vervolgens in te gaan op de situatie in Zwitserland. Ik beschrijf hoe de M&A transactie heeft plaatsgevonden en beoordeel de mogelijke gevolgen voor de rechtszekerheid. Dit artikel is een beknopte juridische uitwerking van de redding van Credit Suisse.
HET RESOLUTIE RAAMWERK
Na de kredietcrisis van 2007/2008 is er veel nieuwe wetgeving tot stand gekomen om ervoor te zorgen dat financiële instellingen minder snel in gevaar komen en kunnen worden gered als het mis gaat. Het gaat dan niet zozeer om het redden van de financiële instelling zelf, maar om de kritieke diensten die deze instelling levert (zoals betalingsdiensten door banken).
Als een bank in Nederland omvalt dan is de hoofdregel dat die failliet gaat, maar in sommige gevallen is het in het algemeen belang (voor klanten, andere financiële instellingen en onze economie) dat een bank op een gecontroleerde wijze wordt afgewikkeld. Zo wordt voorkomen dat er plotseling veel kritieke diensten wegvallen, met (opnieuw) een zware impact op de economie als gevolg. Met name als de instelling zeer verweven is in de Europese of wereldwijde economie. Er wordt dan ook wel gezegd dat de instellingen ‘too big to fail’ is.
De wetgeving die gaat over de gecontroleerde afwikkeling van dit soort systeemrelevante financiële instellingen wordt ook wel ‘resolutie’ wetgeving genoemd. Het is de taak van de resolutie autoriteit om deze wetgeving te handhaven en in te grijpen als het mis dreigt te gaan. Deze taak wordt ook wel de ‘resolutie taak’ genoemd.
Resolutie wetgeving wijkt af van de gewone faillissementswetgeving. Zo heeft de resolutie autoriteit veel verstrekkende bevoegdheden, zoals het omzetten of afschrijven van kapitaal, die kunnen worden ingezet om het eerder genoemde algemeen belang te beschermen. De resolutie autoriteit neemt ook zelf het besluit om een financiële instelling in resolutie af te wikkelen. Hier is dus geen vonnis van een rechter voor nodig.
In Nederland is de centrale bank (De Nederlandsche Bank – ‘DNB’) ook de resolutie autoriteit. In Zwitserland zijn de centrale bank (de Swiss National Bank – ‘SNB’) en de resolutie autoriteit (de Swiss Financial Market Supervisory Authority – ‘FINMA’) gescheiden.
Een belangrijk beginpunt van de resolutie wetgeving voor banken in Europa is de BRRD I en II.[1] Met deze Europese richtlijnen is geprobeerd om de resolutie van banken binnen de EU te harmoniseren. Deze richtlijnen dienen vervolgens door lidstaten te worden geïmplementeerd in nationale wetgeving. In Nederland is dat gebeurd middels twee implementatiewetten die o.a. de Wft hebben gewijzigd.[2] Zwiterland is echter geen lid van de Europese Unie en is daarmee niet gebonden aan de BRRD I en II. Toch heeft Zwitserland ervoor gekozen om een resolutie regime voor banken in haar nationale wetgeving te introduceren die erg in lijn is met de BRRD.[3]
Het proces van resolutie begint in zowel Europa als Zwitserland met een besluit genomen door de resolutie autoriteit tot afwikkeling van de instelling.[4] In dit besluit wordt bepaald dat de financiële instelling in kwestie voldoet aan de voorwaarden voor resolutie en daarmee niet op reguliere wijze in een faillissementsprocedure zal worden afgewikkeld. In plaats daarvan zal de resolutie autoriteit ingrijpen en bepaalde resolutie maatregelen nemen. Er zijn vele verschillende maatregelen die een resolutie autoriteit kan nemen, waaronder het afschrijven van kapitaalinstrumenten/eigendomsinstrumenten en het bewerkstelligen van een overname. Het doel hiervan is om de stabiliteit van de financiële markt te waarborgen en ook een beter (of ten minste gelijkwaardig) resultaat te bieden voor crediteuren ten opzichte van een regulier faillissementsproces (het zogenaamde ‘no creditor worse off’ beginsel).[5]
RESOLUTIEPLANNING CREDIT SUISSE
Een belangrijk onderdeel van resolutie is de voorbereiding. Je wil immers snel kunnen ingrijpen als het misgaat. Voor systeemrelevante banken worden daarom plannen opgesteld die beschrijven welke maatregelen nodig zullen zijn in geval van een financiële stress scenario om de bank weer te stabiliseren en ervoor te zorgen dat haar kritieke diensten kunnen worden voortgezet. Deze voorbereiding heet ook wel ‘resolutieplanning’ en bestaat o.a. uit een herstelplan (recovery plan) en een resolutieplan (resolution plan).[6]
In het herstelplan wordt uitgewerkt hoe de instelling zichzelf zou kunnen stabiliseren in geval van een financiële stress scenario. Dit zijn dus maatregelen die de instelling zelf zou kunnen nemen en is bedoeld voor de periode vóór de inzet van resolutie maatregelen. Herstelplannen voor systeemrelevante banken worden in zowel de EU als in Zwitserland door de instelling zelf opgesteld en vervolgens goedgekeurd door de resolutie autoriteit.[7]
In het resolutieplan wordt uitgewerkt hoe de instelling het best kan worden afgewikkeld indien het faalt of waarschijnlijk zal falen. Dit plan gaat dus over de uitvoering van de resolutie taak en wordt dan ook opgesteld door de resolutie autoriteit. Resolutieplannen voor systeemrelevante banken in Europa worden door de Single Resolution Board (‘SRB’) en de nationale resolutie autoriteiten opgesteld.[8] In Zwitserland wordt deze door de FINMA opgesteld.[9]
Volgens de FINMA lag de resolutieplanning van Credit Suisse (hierna ‘CS’) begin 2022 goed op schema. Het herstelplan van CS was al een aantal jaren goedgekeurd en er werden iedere jaar stappen gezet die ervoor zorgden dat CS beter gecontroleerd kon worden afgewikkeld, mocht het zover komen.[10]
Na deze verklaring van de FINMA is de financiële positie van CS echter sterk veranderd. Er stroomde steeds meer activa uit de bank en het maakte ook steeds meer verlies.[11] De koers van CS lag aan het begin van 2023 zo’n 69% lager dan een jaar eerder.
Toen Silicon Valley Bank in maart 2023 omviel publiceerden de FINMA en de SNB gezamenlijk op 15 maart 2023 een verklaring waarin zij aangaven dat er geen direct besmettingsgevaar is voor Zwitserse instellingen als gevolg van de onrust op de Amerikaanse bankenmarkt.[12] Ze verwezen daarbij naar de minimale kapitaal vereisten voor banken in Zwitserland. De FINMA benoemde zelfs expliciet CS en gaf aan dat CS aan deze kapitaalsvereisten voldeed. Op 16 maart 2023 heeft CS aangegeven ook (preventief) CHF 50 miljard te willen lenen van de SNB ter versterking van haar liquiditeit.[13]
Wanneer CS zich als systeemrelevante bank in financieel zwaar weer bevindt is de regel dat er eerst wordt gekeken naar het opgestelde herstelplan. Hiermee zou CS maatregelen moeten kunnen nemen om zich (nog voor resolutie) financieel te herstellen.[14] Hoewel het van buiten af niet direct duidelijk is of de CHF 50 miljard lening die CS wilde aangaan een maatregel uit het herstelplan was, is het uiteindelijk ook niet zo ver gekomen. Drie dagen later (19 maart 2023) werd namelijk door de FINMA bekend gemaakt dat het de fusie van CS en UBS heeft goedgekeurd.[15]
Zoals gebruikelijk bij financiële stress scenario’s van banken is er dus veel gebeurd in korte tijd. In het geval van CS leg het voor de hand om het resolutieplan van de FINMA (de Abwicklungsplan) in te zetten. Daar is de resolutiewetgeving ten slotte ook voor geschreven. Er werden namelijk kapitaalsinstrumenten (AT1 bonds) van CS afgeschreven en eigendomsinstrumenten (aandelen) overgedragen voor een verlaagde waarde. Toch heeft de FINMA het besluit tot resolutie nooit genomen. Een dergelijk besluit moet ook publiekelijk bekend worden gemaakt en dat is nooit gebeurd.[16]
Hoewel er dus een uitgebreid resolutie raamwerk tot stand is gebracht en er jaren lang hierop is voorbereid, is het hele resolutie raamwerk uiteindelijk toch niet gebruikt. Wellicht jammer van al dat werk, maar volgens bepaalde bronnen binnen UBS zou resolutie hoe dan ook een ramp zijn geweest voor het (wereldwijd) financieel systeem.[17] Wat is er dan wel gebeurd?
NOODWETGEVING
Er is dus geen sprake geweest van resolutie. In plaats daarvan heeft de Zwitserse overheid een reeks van uitzonderlijke maatregelen genomen om CS buiten resolutie te redden en uit haar neerwaartse spiraal te halen.
Op 19 maart 2023 heeft de Zwitserse Bondsraad een verordening bekendgemaakt, die met terugwerkende kracht al vanaf 16 maart 2023 in werking is getreden, voor het toekennen van liquiditeitssteun en garanties aan systeemrelevante banken (de ‘Liquiditeitssteunverordening’).[18] Deze verordening is vervolgens meteen (met ingang van 19 maart 2023) weer aangepast om te voorzien in de bijzondere situatie van CS (de ‘Gewijzigde Liquiditeitssteunverordening’).[19] De twee verordeningen werden na publicatie ook direct gebruikt. De Zwitserse Bondsraad kondigde namelijk aan dat zij de ‘takeover’ door UBS steunen en dat de federale overheid (op grond van de Gewijzigde Liquiditeitssteunverordening) een garantie stelt voor aanvullende liquiditeitssteun voor CS vanuit de SNB.[20] De Zwitserse Bondsraad gaf aan dat deze verordeningen noodwetten zijn, opgesteld op grond van de Zwitserse grondwet om de financiële stabiliteit en de Zwitserse economie te beschermen.[21]
In de volgende secties behandel ik eerst de M&A transactie tussen UBS en CS, om een beeld te krijgen van de effecten van deze wetswijziging. Tot slot ga ik in op de bijzonderheden ervan, zoals de afschrijving van het AT1 kapitaal, en reflecteer ik op de invloed die deze noodwetten kunnen hebben op de rechtszekerheid.
DE TRANSACTIE
Hoewel nog niet alle details van de transactie bekend zijn (zelfs niet voor de partijen bij de transactie), lijkt het in elk geval niet te gaan om een overname, maar een fusie (meer specifiek, een Absorptionsfusion).[22] Er is namelijk geen openbaar bod gedaan op de aandelen in CS. In plaats daarvan is een fusieovereenkomst gesloten op basis waarvan elke 22.48 aandelen CS wordt ingeruild voor één aandeel in UBS.[23]
Om welke entiteiten het precies gaat is naar mijn weten nog niet publiekelijk bevestigd, maar de doelvennootschap is hoogstwaarschijnlijk Credit Suisse Group AG, het moederbedrijf van de CS groep. Ook is het waarschijnlijk dat de verkrijgende entiteit UBS Group AG zal zijn, het moederbedrijf van de UBS groep.
Dit zal met zich meebrengen dat alle activa en passiva van Credit Suisse Group AG bij inwerkingtreding van de fusie van rechtswege zullen overgaan op UBS Group AG onder de Zwitserse Fusiewet (Fusionsgesetz) en dat Credit Suisse Group AG zal ophouden te bestaan.[24] Hierdoor zou Credit Suisse AG, de tussenholding van de groep en momenteel dochteronderneming van Credit Suisse Group AG, een directe dochteronderneming van UBS Group AG worden.
Verwarrend is wel de verklaring van de Zwitserse overheid waarin het sprak over een ‘takeover’ van CS door UBS.[25] Dit lijkt te suggereren dat er sprake is van een overname in plaats van een fusie. Ook op de website van UBS wordt gesproken over een ‘acquisition’ in plaats van een ‘merger’, maar in de presentatie die UBS hierover heeft gegeven werd wel duidelijk verklaard dat het ging om een ‘exchange’ van CS aandelen in UBS aandelen.[26]
Hoewel er dus al een fusieovereenkomst (Fusionsvertrags) is gesloten, is deze nog niet voltooid. Volgens Zwitserse wetgeving is bij een fusie ook een aandeelhoudersgoedkeuring vereist van zowel de overgenomen entiteit als de overnemende entiteit.[27] In dit geval heeft de Zwitserse Bondsraad echter haar noodbevoegdheden gebruikt (middels de Gewijzigde Liquiditeitssteunverordening) en is een goedkeuring van aandeelhouders niet nodig geweest.[28] In overeenstemming met deze nieuwe (tijdelijke) regelgeving is een fusie rapport (Fusionsbericht) en een audit van de fusieovereenkomst en de balansen van de betrokken entiteiten ook niet langer vereist.[29]
Naar aanleiding van deze lastminute wetswijzigingen is veel commotie ontstaan, maar wie heeft deze redding geïnitieerd? De Zwitserse Bondsraad beschrijft de transactie zo dat het lijkt alsof deze door UBS is voorgesteld en zij het ‘verwelkomen’, maar UBS heeft aangegeven dat toezichthouders over de hele wereld hen hebben aangedrongen om een overname van CS te overwegen.[30] Ook volgens bepaalde interne bronnen binnen CS zou er veel druk zijn uitgeoefend vanuit de overheid, tot aan het punt dat het eigenlijk eerder een bevel kan worden genoemd.[31] De tegenzin vanuit het bestuur van CS is echter begrijpelijk. Waar dit wellicht een gunstige deal kan zijn voor UBS, zijn het o.a. de aandeelhouders van CS die ervoor hebben moeten inleveren. Zij hebben daarom veel weerstand geboden tegen een deal met UBS vanwege de ongunstige ruilverhouding. Ze zouden zelfs USD 5 miljard als investeerding hebben voorgesteld, wat door de Zwitserse overheid niet zou zijn goedgekeurd.[32] Ook de crediteuren van het de AT1 bonds zijn niet blij. Hun vordering is geheel afgeschreven door CS als gevolg van een bevel van de FINMA op grond van de Gewijzigde Liquiditeitsverordening.[33]
In het volgende deel ga ik verder in op deze afschrijving en op het ingrijpen van de Zwitserse overheid in zijn geheel. Hierbij kijk ik niet alleen naar de belangen van crediteuren en aandeelhouders, maar ook naar de gevolgen voor de rechtszekerheid en resolutie.
AFSCHRIJVING AT1 KAPITAAL
Het is gebruikelijk dat een aandeelhouder in faillissement niets ontvangt uit de boedel, omdat zij over het algemeen het laagst in rang zijn binnen het faillissementsproces. In Nederland wordt pas aan aandeelhouders uitgekeerd (niet zijnde op grond van een aandeelhouderslening of ander vorderingsrecht) in geval van een liquidatieoverschot na het faillissementsprocedure.[34] De rangorde in faillissement wordt ook binnen het Europees resolutie regime gehanteerd wanneer de resolutie autoriteit besluit over te gaan tot afschrijving van vorderingen (een zogenaamde ‘bail-in’).[35] Het referentiepunt in resolutie is namelijk het faillissementsscenario. Het mag niet zo zijn dat crediteuren als gevolg van de toepassing van resolutie minder ontvangen dan zij zouden hebben ontvangen onder een regulier faillissementsproces (het ‘no creditor worse off’ beginsel).[36] Het Europees resolutie regime voor banken benoemt bovendien expliciet dat aandeelhouders de eerste verliezen zullen dragen bij de toepassing van resolutie instrumenten.[37] Deze regel geldt ook voor de resolutie van Zwitserse banken.[38]
De gedachte hierachter lijkt mij dat de aandeelhouder de winsten ontvangt uit de onderneming als het goed gaat, maar ook de verliezen lijdt als het slecht gaat. Dit creëert ook vertrouwen ten opzichte van derden die zaken willen doen met de onderneming. Men is er zeer kritisch op als deze verhouding wordt verstoort en aandeelhouders een hogere rang krijgen, bijvoorbeeld door het verschaffen van aandeelhoudersleningen met zekerheid.[39] Zouden aandeelhouders namelijk wel met voorrang betaald krijgen, dan ontstaat er een scheve verhouding. De aandeelhouders ontvangen de winsten, maar lijden niet (geheel) de verliezen.
Het is daarom zeer bijzonder dat bij de fusie van CS is besloten om maar liefst CHF 16 miljard aan AT1 bonds (tier 1 leningen) af te schrijven, terwijl de aandeelhouders juist in totaal zo’n CHF 3 miljard (0,76 CHF per aandeel) aan waarde hebben ontvangen in UBS aandelen. Men had verwacht (en wellicht mogen verwachten) dat eerst de aandeelhouders volledig zouden worden afgeschreven voordat de crediteuren onder de AT1 bonds zouden worden afgeschreven. Vanwege het hoge tempo waarop alles in korte tijd is gebeurd was het wellicht ook niet meteen duidelijk op welk rechtsgrond de afschrijving van de AT1 bonds heeft plaatsgevonden. Was het een resolutiemaatregel van de FINMA? Was het de inzet van art. 5a van de Gewijzigde Liquiditeitsverordening? Of was er misschien een ander rechtsgrond?
Vanwege de vele vragen die hieromtrent speelden heeft de FINMA besloten een verklaring uit te brengen om de grondslag voor het afschrijven van de AT1 bonds nader toe te lichten.[40] Hierin gaf de FINMA aan dat er een clausule is opgenomen in de onderliggende overeenkomst van de AT1 bonds die het mogelijk maakt om deze volledig af te schrijven indien er bijzondere staatssteun wordt verstrekt. Volgens de FINMA is dit ook gebeurd toen de Zwitserse overheid en de SNB liquiditeitssteun en garanties hebben vertrekt aan CS op 19 maart 2023. Hierdoor ontstond er een contractuele grond voor het afschrijven van de AT1 bonds.
Tegelijkertijd geeft de FINMA aan dat zij op grond van art. 5a Gewijzigde Liquiditeitsverordening bevoegd zijn om CS een bevel te geven om haar AT1 bonds af te schrijven.[41] Vanwege deze bevoegdheid en de contractuele bevoegdheid tot afschrijving, heeft de FINMA dit bevel ook aan CS gegeven. Art. 5a Gewijzigde Liquiditeitsverordening lijkt echter geen nadere contractuele grondslag nodig te hebben. Voldoende lijkt te zijn dat er sprake is van een verstrekte garantie onder de Gewijzigde Liquiditeitsverordening die is goedgekeurd. Mijns inziens had het bevel om de AT1 bonds af te schrijven (strikt genomen) dus ook kunnen worden gegeven als er geen contractuele basis was voor de afschrijving. Het nieuwe art. 5a Gewijzigde Liquiditeitsverordening is daarmee een verstrekkend artikel dat inbreuk kan maken op de rechten van alle AT1 bonds van systeemrelevante banken in Zwitserland (inclusief die van UBS), terwijl het niets zegt over de afschrijving van aandeelhouders. Wellicht nog belangrijker is het feit dat deze wet er zeer plotseling is gekomen, terwijl de resolutie wetgeving nu juist voor dergelijke scenario’s is geschreven.
Om meer te weten te komen over de contractuele basis voor de afschrijving zou men naar de onderliggende documentatie van de AT1 bonds moeten kijken. Hoewel die details mij niet bekend zijn kan ik begrijpen dat het voldoende los maakt bij de AT1 crediteuren om een rechtszaak te overwegen.[42] Het is namelijk niet zozeer dat de AT1 bonds zijn afgeschreven, maar het feit dat de aandeelhouders niet eerst volledig zijn afgeschreven.
De SRB heeft willen voorkomen dat investeerders hierdoor het signaal krijgen dat ook onder het Europees regime de mogelijkheid bestaat dat dergelijke AT1 bonds als eerste worden afgeschreven. Daarom heeft Dominique Laboureix, voorzitter van de SRB, in een interview duidelijk aangegeven de hiërarchie van het Europees resolutie regime voor banken altijd te zullen hanteren.[43] Ook de Bank of England heeft afstand genomen van het besluit van de FINMA dat op deze manier de crediteuren hiërarchie lijkt te omzeilen.[44]
RECHTSZEKERHEID
Binnen de financiële sector is rechtszekerheid van groot belang. Grote investeringen worden alleen gedaan als men erop kan vertrouwen dat hun geld niet zomaar verdwijnt, maar dat er een goed doordacht wettelijk systeem is die voorspelbaar is en wordt nageleefd. Voor het falen van een systeemrelevante bank als CS was dat het resolutie regime, maar daar lijkt minder vertrouwen in te zijn dan gedacht. Waarom is er besloten om CS buiten resolutie te redden? In resolutie is er namelijk ook geen aandeelhoudersgoedkeuring vereist en kunnen AT1 bonds ook worden afgeschreven (na afschrijving van de vorderingen van aandeelhouders).
De situatie rondom CS lijkt nu weliswaar gestabiliseerd, maar door deze abrupte wijziging is het wettelijk systeem onvoorspelbaar is geworden.[45] Er is middels last minute wetgeving een scenario gecreëerd waarbij de systemen van governance en crediteuren hiërarchie die centraal staan worden omzeild. Wellicht dat de Zwitserse overheid hier een veel erger scenario mee heeft weten te voorkomen, maar tegen welke prijs?
[1] Richtlijn 2014/59/EU (‘BRRD I’); Richtlijn (EU) 2019/879 (‘BRRD II’).
[2] Stb. 2015, 431; Stb. 2021 632.
[3] ‘ISDA BRRD Implementation Monitor (5th edition) – status of national implementation as of 1 December 2016’, isda.org, 2 december 2016 (link).
[4] Art. 16 Verordening (EU) nr. 806/2014 (‘Verordening gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme’). De SRB heeft een leidende rol bij banken die onder direct toezicht van de Europese Centrale Bank staan en banken die in meerdere landen binnen de EU actief zijn. De SRB stelt voor deze instellingen het resolutieplan vast en bepaalt of een bank in resolutie gaat. De uitvoering van resolutie gebeurt door DNB. Bij banken waarop DNB toezicht houdt en die alleen in Nederland actief zijn, liggen de bevoegdheden bij DNB. In Zwitserland gebeurt dit alles door de FINMA die zelfstandig kan besluiten om over te gaan tot resolutie op grond van art. 41 lid 1 Bankeninsolvenzverordnung-FINMA.
[5] Voor banken in de EU op grond van par. 78 en art. 15 lid 1 sub (g), 18 lid 5 en 22 lid 2 Verordening gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme. Onder het Zwitsers regime op grond van art. 40 lid 1 sub (a) Bankeninsolvenzverordnung-FINMA.
[6] Zie ook de ‘Introduction to resolution planning’ van de SRB (link).
[7] Par. 21 en art. 5 en 7 BRRD I; art. 64 lid 1 Bankenverordnung.
[8] Par. 28, 33 en 44 en art. 7 lid 2, 8 en 9 Verordening gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme.
[9] Art. 64 lid 2 Bankenverordnung.
[10] ‘FINMA considers recovery and resolution planning by the “too big to fail” institutions to be well on track –
but there are still gaps’, finma.ch, 24 maart 2022 (link).
[11] Enkele voorbeelden: ‘Exclusive: Credit Suisse sounds out investors about capital hike’, reuters.com, 23 september 2022, (link); ‘Credit Suisse Shares Tank As Capital Concerns Spark Reminders Of Lehman Brothers Failure: Here’s What We Know’, forbes.com, 3 oktober 2022 (link); ‘Credit Suisse Saw $88 Billion Outflows as Confidence Slumped’, bloomberg.com, 23 november 2022 (link).
[12] ‘FINMA and the SNB issue statement on market uncertainty’, finma.ch, 15 maart 2023 (link).
[13] ‘Credit Suisse Group takes decisive action to pre-emptively strengthen liquidity and announces public tender offers for debt securities’, credit-suisse.com, 16 maart 2023 (link).
[14] Art. 64 Bankenverordnung.
[15] ‘FINMA approves merger of UBS and Credit Suisse’, finma.ch, 19 maart 2023 (link).
[16] Art. 41 lid 2 Bankeninsolvenzverordnung-FINMA. Zie ook de website van FINMA waar resolutiebesluiten bekend worden gemaakt: (link).
[17] ’How the Swiss 'trinity' forced UBS to save Credit Suisse’, ft.com, 20 maart 2023 (link).
[18] Verordnung über zusätzliche Liquiditätshilfe-Darlehen und die Gewährung von Ausfallgarantien des Bundes für Liquiditätshilfe-Darlehen der Schweizerischen Nationalbank an systemrelevante Banken (Ordinance on Additional Liquidity Assistance Loans and the Granting of Federal Default Guarantees for Liquidity Assistance Loans from the Swiss National Bank to Systemically Important Banks), 16 maart 2023, AS 2023 135 (link origineel) (link vertaling).
[19] Verordnung über zusätzliche Liquiditätshilfe-Darlehen und die Gewährung von Ausfallgarantien des Bundes für Liquiditätshilfe-Darlehen der Schweizerischen Nationalbank an systemrelevante Banken (Ordinance on Additional Liquidity Assistance Loans and the Granting of Federal Default Guarantees for Liquidity Assistance Loans from the Swiss National Bank to Systemically Important Banks), 19 maart 2023, AS 2023 136 (link origineel) (link vertaling).
[20] ‘Safeguarding financial market stability: Federal Council welcomes and supports UBS takeover of Credit Suisse’, admin.ch, 19 maart 2023 (link).
[21] Art. 184 jo. 185 Bundesverfassung der Schweizerischen Eidgenossenschaft.
[22] Onder Zwitsers recht kan er sprake zijn van een Absorptionsfusion of Kombinationsfusion. Waar bij een Kombinationsfusion alle aan de fusie deelnemende entiteiten worden ontbonden en hun bedrijfsvoering over gaat in een nieuwe vennootschap, wordt bij een Absorptionsfusion de bedrijfsvoering overgedragen aan een reeds bestaande entiteit die als overlevende entiteit blijft voortbestaan. In het geval van de fusie van CS en UBS lijkt er daarom sprake te zijn van een Absorptionsfusion. Zie ook art. 3 Fusionsgesetz; Begg Peter F.C. (ed.), International Handbook - Corporate Acquisitions and Mergers: Switzerland, Wolters Kluwer 2022, par. 72.
[23] ‘Credit Suisse and UBS to Merge’, credit-suisse.com, 19 maart 2023 (link).
[24] Art. 3 lid 2 en 22 Fusionsgesetz; Begg Peter F.C. (ed.), International Handbook - Corporate Acquisitions and Mergers: Switzerland, Wolters Kluwer 2022, par. 73 e.v. ; ‘Acquisition of Credit Suisse by UBS’, lexology.com, 19 maart 2023 (link).
[25] ‘Safeguarding financial market stability: Federal Council welcomes and supports UBS takeover of Credit Suisse’, admin.ch, 19 maart 2023 (link).
[26] ‘UBS acquiring Credit Suisse – Transcript’, ubs.com, 19 maart 2023 (link), p. 2.
[27] Art. 12 lid 2 en 18 Fusionsgesetz.
[28] Art. 10a sub (a) Gewijzigde Liquiditeitssteunverordening.
[29] Art. 10a sub (b) Gewijzigde Liquiditeitssteunverordening; art. 14, 15 en 16 Fusionsgesetz.
[30] ‘Safeguarding financial market stability: Federal Council welcomes and supports UBS takeover of Credit Suisse’, admin.ch, 19 maart 2023 (link); ‘UBS acquisition of Credit Suisse - transcript’, ubs.com, 19 maart 2023 (link).
[31] ’How the Swiss 'trinity' forced UBS to save Credit Suisse’, ft.com, 20 maart 2023 (link).
[32] ‘Credit Suisse Collapse Burns Saudi Investors’, wsj.com, 21 maart 2023 (link).
[33] Art. 5a Gewijzigde Liquiditeitssteunverordening; ‘FINMA approves merger of UBS and Credit Suisse’, finma.ch, 19 maart 2023 (link); ‘FINMA provides information about the basis for writing down AT1 capital instruments’, finma.ch, 23 maart 2023 (link).
[34] Art. 2:23b lid 1 BW; N.B. Pannevis, Achtergestelde vorderingen (Onderneming en recht nr. 114), Deventer: Wolters Kluwer 2019, par. 61 - 62.
[35] Art. 17 lid 1 Verordening gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme.
[36] Art. 15 lid 1 sub (g) Verordening gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme; L. Janssen, ‘The EU bank resolution rules and national insolvency law’, in: M. Haentjens e.a. (red.), Research handbook on cross-border bank resolution, Cheltenham: Edward Elgar Publishing 2019, p. 112.
[37] Art. 34 lid 1 sub (a) BRRD I en art. 15 lid 1 sub (a) Verordening gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme.
[38] Art. 47 lid 1 sub (a) Bankeninsolvenzverordnung-FINMA.
[39] Zo is bijvoorbeeld in een onderzoeksrapport over private equity investeringen in Nederland geadviseerd om in de wet te regelen dat aandeelhoudersleningen in geval van een faillissement als eigen vermogen worden aangemerkt, waardoor zij achtergesteld zouden worden ten opzichte van vorderingen van andere crediteuren, zie Kamerstukken II 2017/18, 34 267, nr. 11. Dit advies wordt ook meegenomen in het programma herijking faillissementsrecht, zie Kamerstukken II 2017/18, 33 695, nr. 17. Ook zijn er in de Tweede Kamer kritische vragen gesteld hierover, zie bijvoorbeeld Aanhangsel Handelingen II 2018/19, nr. 2273; Aanhangsel Handelingen II 2016/17, nr. 565 en nr. 815.
[40] ‘FINMA provides information about the basis for writing down AT1 capital instruments’, finma.ch, 23 maart 2023 (link).
[41] ‘FINMA provides information about the basis for writing down AT1 capital instruments’, finma.ch, 23 maart 2023 (link).
[42] ‘Credit Suisse AT1 bondholders consider possible legal action -law firm’, reuters.com, 20 maart 2023 (link).
[43] ‘EU regulators distance themselves from Credit Suisse bond writedowns’, srb.europa.eu, 30 maart 2023 (link)
[44] ‘Bank of England Statement: UK creditor hierarchy’, bankofengland.co.uk, 20 maart 2023 (link).
[45] Zie ’How the Swiss 'trinity' forced UBS to save Credit Suisse’, ft.com, 20 maart 2023 (link), waarin de Zwitserse jurisdictie wordt vergeleken met een (meer) dictatoriale staat.